İstanpol tarafından yayımlanan Doç. Dr. Erol Sağlam tarafından kaleme alınan bu rapor, komplo teorilerinin 21. yüzyıldaki toplumsal ve siyasal etkilerini incelemektedir.

İstanpol tarafından yayımlanan Doç. Dr. Erol Sağlam tarafından kaleme alınan bu rapor, komplo teorilerinin 21. yüzyıldaki toplumsal ve siyasal etkilerini incelemektedir. Doç. Dr. Erol Sağlam’ın çalışması, bu teorilerin artık yalnızca yanlış bilgiler değil, toplumsal dinamikleri ve siyasal süreçleri derinden etkileyen güçler olduğunu vurgulamaktadır. Demokratik kurumların sürdürülebilirliği ve toplumsal barış için komplo teorilerinin etkilerini anlamak elzemdir.

Rapor, bu etkileri üç ana başlıkta ele almaktadır:  

1. Ahlaki sınırlar ve biz-öteki ayrımı: Komplo teorileri, toplumsal kimlikler ve aidiyetler üzerinde derin etkiler yaratmaktadır.  

2. Bilen öznenin/failliğin inşası: Bu teoriler, bireylerin bilgiye ve kendilik algısına yaklaşımını dönüştürmektedir.  

3. Siyasetin aşağıdan yukarıya inşası: Halk düzeyinde yankı bulan komplo teorileri, siyasal süreçleri tabandan yukarıya doğru yeniden şekillendirmektedir.

Türkiye’de “dış mihraklar” söylemi ve ABD’de Trump dönemi QAnon teorileri gibi örnekler, bu teorilerin artık marjinal bireylerden anaakım siyasal aktörlere kadar geniş bir etki alanına sahip olduğunu göstermektedir. Örneğin, Robert F. Kennedy Jr.’ın sağlık politikalarındaki etkileri, bu teorilerin sadece Batı’da değil, Asya, Afrika ve Latin Amerika gibi bağlamlarda da siyaset üzerinde belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır.

Rapor, geleneksel olarak yanlışlıkları üzerinde durulan komplo teorilerine dair yaklaşımın değişmesi gerektiğini savunmaktadır. Bunun yerine, bu teorilerin toplumsal ve siyasal etkilerine odaklanılmalı ve aktaran birey veya gruplara karşı önyargılar terk edilmelidir. Aynı zamanda bu yeni analiz yaklaşımı, komplo teorilerinin zararlı etkilerini göz ardı etmeyip, bu etkilerle mücadele yollarını da kapsamaktadır.